Tajemnica trwała ponad 70 lat, ale w końcu znalazła naukowe wyjaśnienie. Badaczom udało się datować ją na około 520 rok przed naszą erą
Znaleziony siedemdziesiąt lat temu w greckim sanktuarium w Paestum na południu Włoch brązowy naczynie zawierało pozostałości, których natura od lat intrygowała naukowców. Dzięki nowoczesnym technikom analitycznym zespół badawczy potwierdził, że jest to substancja prawdopodobnie używana w tamtych czasach jako święta ofiara.
Sanktuarium, odkryte w 1954 roku, znajdowało się w starożytnej greckiej kolonii w pobliżu Pompejów i datowane jest na około 520 rok p.n.e. W jego wnętrzu archeolodzy znaleźli kilka brązowych naczyń obok pustego żelaznego łóżka. Jedno z tych naczyń zawierało gęstą, pomarańczową substancję, której dokładnego składu nie udało się dotychczas określić.
Oferta, która przetrwała upływ czasu
Przez dziesięciolecia różne analizy odrzucały hipotezę, że jest to miód, sugerując zamiast tego zanieczyszczone tłuszcze zwierzęce lub roślinne. Jednak zespół kierowany przez Lucianę da Costa Carvalho z Uniwersytetu Oksfordzkiego ponownie zbadał pozostałości za pomocą chromatografii gazowej i spektrometrii masowej, ujawniając skład chemiczny zgodny z miodem i woskiem pszczelim.
Badania wykazały obecność cukrów prostych, takich jak heksoza i ślady mleczka pszczelego, co potwierdza teorię, że pierwotną zawartością naczynia był płynny miód. Kwasowość wykryta w pozostałościach przypisuje się rozkładowi cukrów na przestrzeni wieków, procesowi, który wpłynął również na interakcję z miedzią naczynia.
Rytualne i symboliczne znaczenie miodu
Kontekst, w jakim znaleziono naczynie (wraz z sześcioma hydriai, dwiema amforami i pustym łóżkiem) sugeruje, że miejsce to miało charakter religijny. Badacze interpretują ofiarę miodu jako symbol nieśmiertelności i boskości, elementów kojarzonych z niektórymi greckimi bóstwami.
„Puste łóżko i niedostępność sanktuarium wskazują na obecność bóstwa” – wyjaśniają autorzy badania. Interpretacja ta jest zgodna ze znanym zastosowaniem miodu w starożytności, gdzie był on używany zarówno do celów rytualnych, jak i medycznych oraz kosmetycznych.
Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Journal of the American Chemical Society i pokazuje, jak pozostałości archeologiczne mogą być złożonymi ekosystemami chemicznymi. „Ich badanie pozwala zrozumieć, jak substancje te ewoluowały w czasie” – zauważa da Costa Carvalho, który podkreśla możliwość wykorzystania tych analiz również w przyszłych badaniach nad dawą aktywnością mikroorganizmów.